Εξερευνητική αποστολή ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. “ΜΑΝΙΚΙΑ 2019”

Από 10 έως 24 Αυγούστου 2019 ο ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. διοργανώνει την ετήσια εξερευνητική αποστολή “ΜΑΝΙΚΙΑ 2019” στην περιοχή των Μανικιών Ευβοίας.

Σκοπός της αποστολής είναι η διάνοιξη σιφωνιού στην Καταβόθρα των Μανικίων, και η ολοκλήρωση της εξερεύνησης, φωτογράφησης και χαρτογράφησης του σπηλαίου. Παράλληλα θα γίνει επιφανειακή έρευνα στην περιοχή για εντοπισμό εξερευνημένων σπηλαίων, για τα οποία πλέον δε γνωρίζουμε την ακριβή θέση τους, και για την εύρεση και εξερεύνηση νέων σπηλαίων.

Η περιοχή

Η περιοχή της Κεντρικής Εύβοιας στο βουνό Μαυροβούνι-Σκοτεινή αποκαλύπτεται ως ένα από τα πιο σημαντικά καρστικά πεδία της Ελλάδας. Στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν από τον ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. εκτενείς σπηλαιολογικές αποστολές από το 1986 έως και σήμερα με σημαντικά αποτελέσματα. Το πλήθος των καταβοθρών αλλά και οι σημαντικές πηγές στους πρόποδες του βουνού μάς κάνουν να ελπίζουμε πως υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ τους. Μέχρι τώρα έχουν εξερευνηθεί πάνω από 40 καρστικές μορφές, μεταξύ αυτών και σημαντικές καταβόθρες (Μανικίων, Του Τσεκούρα, Μηλέας, Παπασπηλιά, Του Παπά ο Λάκκος κλπ) και πηγές (Κολέθρα Μετοχίου, Κολέθρα Αη-Βλάση, Πηγή Ατσιτού).

Η Καταβόθρα των Μανικίων

Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες γνωστές καταβόθρες της Ελλάδας, η οποία βρίσκεται στην Κεντρική Εύβοια, στις παρυφές του βουνού Σκοτεινή – παρακλάδι της Δίρφης, σε υψόμετρο 750 μέτρων. Ανακαλύφθηκε και εξερευνήθηκε από το ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. το 1987. Το μήκος της είναι περίπου 1700μ. Η εξερεύνηση έγινε σε 4 αποστολές (Κομπιλήρης Δ., Βουτυρόπουλος Ν., Αναστασόπουλος Ν., Ζούπης Κ., Γεωργίου Σ.), ενώ η χαρτογράφηση του σπηλαίου περατώθηκε μόνο στο πρώτο τμήμα της, έως τα 750 μέτρα. Την ίδια χρονιά έλαβε εξερευνητική δράση και η Ε.Σ.Ε. στην καταβόθρα (Κίρδης, Στ., Φιλιππούση, Ν., Γαλανοπούλου, Π., Δαμασκηνίδου, Στ.), και σύνταξε βιοσπηλαιολογική έκθεση (Κ. Παραγκαμιάν). Προσπάθεια ολοκλήρωσης της χαρτογράφησης έγινε από το ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. το 1992 στο πλαίσιο ελληνοτσεχικής αποστολής, χωρίς αποτέλεσμα καθώς η καταβόθρα είχε αποφραχθεί από άμμο στο μέσο περίπου. Τελευταία προσπέλαση της καταβόθρας έγινε το 1997 (από τους Κομπιλίρη Δ., Δέμη Γ. Και Βιτσιουανίδη Α.). Επόμενες προσπάθειες δεν είχαν αποτέλεσμα (2005 από Χατζή Γ. και Κατσιαβό Γ.), αφού η καταβόθρα είχε φράξει από φερτά υλικά σχεδόν από την είσοδό της. Διερευνητική επίσκεψη έγινε και από τους συλλόγους Ε.Σ.Ε. (Κίρδης, Γ., Βαρβιτσιώτης Γ., Μαστοράκη Α., Ξανθόπουλος Θ.) και ΣΕΛΑΣ (Καζαής Η., Μπουταράς Κ., Μανώλη Φ.) το 2008, οι οποίοι επίσης επιβεβαιώνουν πως το σπήλαιο είναι φραγμένο. Το σπήλαιο ήταν κλειστό από τα πρώτα μέτρα του μέχρι το 2011, όπου ο ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. με τους Θεοδοσιάδη Θ., Παπούλια Χ., Νικολαΐδου Χ., Ντριέλ Γ. και Καρακύρη Γ., στα πλαίσια της προετοιμασίας της Πανελλήνιας Σπηλαιολογικής Συνάντησης 2012, έχοντας διαφορετική προσέγγιση (αναρρίχηση αντί κατάβαση) και σκάβοντας σε πέντε σημεία κατάφεραν να ανοίξουν το σπήλαιο μέχρι του σημείου του μεγάλου σιφωνιού (το σημείο που χρειάζεται διάνοιξη). Έτσι έγινε δυνατή και η προσπέλαση στις μεγάλες αίθουσες του σπηλαίου για πρώτη φορά μετά από το 1997. Σημαντικό είναι ότι με την νέα προσέγγιση δεν χρειάζεται η κατάβαση του 75μ βαράθρου που είναι κοντά στην είσοδο του σπηλαίου και που χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι σπηλαιολόγοι για την είσοδο. Προσπάθεια για τη διάνοιξη του μεγάλου σιφωνιού έγινε το 2017 στο πλαίσιο Αγγλοελληνικής αποστολής “Κεντρική Εύβοια 2017” (οργάνωση Foyle, M. και Τριζώνης Β.), κατά την οποία έγινε διάνοιξη 25μ τούνελ από τους Δέμη Γ., Kushy M. και Γεωργιάδη Λ., αλλά δεν έγινε εφικτή η διέλευση.

Η καταβόθρα έχει δύο εισόδους: η μία βρίσκεται στην άκρη ενός ποταμού και δέχεται τα νερά του καθόλη την διάρκεια του χρόνου (4μ x 8μ) ενώ υπάρχει και δεύτερη είσοδος (3μ x 5μ), που βρίσκεται ψηλότερα, και διαμορφώνεται σε βάραθρο 70μ, και συναντά τον ποταμό σε μεγάλη αίθουσα που βρίσκεται 30μ από την πρώτη είσοδο. Χαρακτηριστικό της καταβόθρας είναι η μεγάλη αίθουσα που βρίσκεται στα πρώτα τμήματά της με τους ψηλούς αμμόλοφους (10μ), την παρουσία ζωντανών οργανισμών (ψάρια, βάτραχοι, σαλαμάνδρες, μανιτάρια, μικρά φυτά κ.α.) και το τεράστιο σιφόνι με την σάρα των εκατό μέτρων. Σημαντικό ρόλο στην τωρινή διαμόρφωσή της φαίνεται να έχει παίξει το φράγμα που έχει γίνει 500μ πριν την είσοδό της με σκοπό την συγκράτηση των νερών για την άρδευση της περιοχής (το έργο έχει σταματήσει και το νερό περνάει με σχετική ευκολία).

Πηγές και περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την περιοχή, τα σπήλαια και τις εξερευνήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί μπορείτε να δείτε στα παρακάτω link:

https://www.speleo.gr/newspsite/gr/arxeio/arx_mavrobouni_eub.htm

Κομπιλήρης, Δ. 1987. Καταβόθρα Μανικίων Ευβοίας, Κορφές, 47-50

Κιρδης, Στ. 1987. Καταβόθρα Μανικίων Ευβοίας, Κορφές, 47-50

Παραγκαμιάν, Κ. 1987. Σύντομη Προκαταρκτική Βιοσπηλαιολογική Έκθεση για την σπηλαιοκαταβόθρα “Καταβόθρα” περιοχής Μανικίων Εύβοιας, Κορφές, 47-50

https://www.speleo.gr/newspsite/gr/documents/manikia.pdf

10/8/2008: Φραγμένη η Καταβόθρα των Μανικίων – Εύβοια

Αρχείο ΣΠΕΛΕΟ

Για περισσότερες πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής μπορείτε να επικοινωνήσετε με το συντονιστή της αποστολής: Λεωνίδα Γεωργιάδη, email: gleonacg@yahoo.gr